امروزه تغییر در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی یک ضرورت است و دانشجویان، جامعه و هم چنین نیازها و تجارب آنها تغییر کرده است. بنابراین دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی باید نسبت به تغییرات در پیرامون خود، آگاه و مطلع باشند. هدف پژوهش حاضر، طراحی چارچوب زیست بوم کارآفرینی مبتنی بر دانشگاه بود. این پژوهش کیفی با استفاده از فراترکیبِ کیفی هفت مرحله­ای سندلوسکی و باروسو (2007) انجام شد. تیم فراترکیب متشکل از سه نفر متخصص در حوزه آموزش عالی و مسلط به روش فراترکیب بود. 52 منبع پژوهشی مرتبط، مبنای تحلیل قرار گرفت که با تجزیه و تحلیل داده­ها، مضامین پایه­ استخراج  و در 25 مضمون سازمان دهنده­ سطح اول قرار گرفتند. سپس مضامین سازمان دهنده­ سطح اول در 4 مضمون سازمان دهنده­ سطح دوم شامل ذینفعان و بازیگران، برنامه درسی کارآفرینانه، توانمندسازها، رهبری دانشگاه کارآفرین طبقه ­بندی شدند. در نهایت چارچوب زیست بوم کارآفرینی مبتنی بر دانشگاه شکل گرفت. ارائه این چارچوب به متولیان عرصه آموزش عالی کمک می کند تا با بهره گیری از آن، ملزومات و زمینه های استقرار زیست بوم کارآفرینی مبتنی بر دانشگاه را فراهم نمایند.

پژوهش حاضر با هدف فهم تجارب زیسته دانشجو معلمان از برنامه درسی اجرا شده رشته آموزش ابتدایی دانشگاه فرهنگیان انجام گرفت.  رویکرد پژوهش کیفی و روش پژوهش پدیدارشناسی توصیفی مبتنی بر نظریه هوسرل بود، مشارکت کنندگان پژوهش را دانشجومعلمان رشته آموزش ابتدایی دانشگاه فرهنگیان اراک تشکیل می داد. که با استفاده از رویکرد نمونه گیری هدفمند و با استفاده از مصاحبه نیمه ساختارمند با 65 نفر  از دانشجویان رشته آموزش ابتدایی دانشگاه فرهنگیان اراک صورت گرفت. تحلیل داده ها به روش توصیفی مبتنی بر رویکرد کلایزی بود که با استفاده از نرم افزار مکس کیودا 12 اجرا گردید. یافته های پژوهش حاکی از آن بود که در فرایند کدگذاری ها تعداد4 مقوله اصلی(تقلیل محقق) 22 مقوله فرعی (تقلیل یافته) و 55 مقوله باز(تعلیق یافته) شناسایی گردید. تجارب زیسته دانشجویان در کدهای اصلی و فرعی هم راستا ولی در کدهای باز متفاوت بود. کدهای اصلی عبارت بود از، کسب توانایی در زمینه روش تدریس، بهره گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات، توسعه توانایی شناختی، کمک به دانش آموزان درحل مشکلات یادگیری. در نتایج پژوهش مشاهده گردید تجارب کسب شده دانشجومعلمان با سرفصل های برنامه درسی رشته آموزش ابتدایی هم پوشانی وجود داشته که دلالت بر همسویی با اهداف قصد شده ی برنامه درسی رشته آموزشی ابتدایی دانشگاه  فرهنگیان داشته است.

پژوهش حاضر با هدف تحلیل ابعاد فرهنگی برنامه های درسی آموزش زبان انگلیسی صورت پذیرفت. روش، توصیفی- همبستگی است. بدین منظور تعداد 88 نفر زبان آموزان موسسه علمی معرفت پردیس طوس دانشگاه فردوسی مشهد به روش سرشماری و با استفاده از ابزار سرمایه فرهنگی اجتماعی مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها نشان داد سرمایه فرهنگی اجتماعی 0.16 از واریانس یادگیری زبان را تبیین می کند(F(86,1)=16.28,p=0.000). د انشجویان مقطع کارشناسی ارشد نسبت به دانشجویان کارشناسی و کاردانی از سرمایه فرهنگی اجتماعی غنی تری برخوردارند (F(87,2)=3.71, p=0.029) ولی تفاوتی بین زبان آموزان دختر و پسر وجود ندارد (F(87,1)=0.68, p=0.411). با عنایت به یافته های حاصل و با استناد به مبنای نظری بوردیو می توان اذعان نمود با در نظر داشتن فرهنگ در ابعاد مختلف طراحی، تدوین و اجرای برنامه های درسی زبان، می توان به غنی سازی هر چه بیشتر فرهنگ و یادگیری فراگیران پرداخت.

با توجه به ضرورت وجود درسنامه های تخصصی برای اهداف خاص برای زبان فارسی، تهیه و تدوین محتواى آموزشى کارآمد برای آموزش زبان فارسی به چینى زبانان علاقمند به یادگیری زبان فارسی در چارچوبى استاندارد و با ساختار و رویکردى متناسب با نیازهای کاربران در پژوهش حاضر مورد توجه قرار گرفته است. بر این اساس، نخست با بهره گیری از چارچوب مرجع زبان فارسى و برنامه ی درسی بین المللی برای آموزش زبان چینی، به تهیه ی درس نامه های جامع آموزش زبان فارسی به چینى زبانان در سطح پایه پرداخته شده است. تهیه درسنامه ها بر اساس رویکرد تلفیقى «دستور-ترجمه» و «ارتباطى » و با هدف بررسی ساختار درسنامه ی کارآمد برای ١ ٢ ٠ تا ١ ٤ ٤ ساعت آموزش، انجام شده است. هدف از پژهش حاضر ارزیابی درسنامه های تهیه شده است که برای رسیدن به آن پرسش های اصلی زیر مورد توجه قرار گرفته اند: 1) ساختار درسنامه های تهیه شده تا چه اندازه از منظر مدرسانی که زبان فارسی به چینی زبانان تدریس کرده اند، کارآمد می باشد؟ 2) رویکرد تلفیقی روش دستور-ترجمه و رویکرد ارتباطی برای آموزش زبان فارسی به چینی زبانان تا چه اندازه از منظر مدرسان کارآمد می باشد؟ در این راستا، پرسش نامه اى ٤ ٥ گزینه اى تهیه و همراه با نمونه ی درسنامه در اختیار ٣ ٦ مدرس قرار گرفت. ارزیابى فوق، متن های آموزشى تهیه شده را در حوزه هاى رویکرد، موضوع اصلى ، واژگان و ساختار، کیفیت تکالیف، تصاویر، متون آموزشى و مهارت هاى اصلی مورد بررسی قرار داده است. تحلیل آماری نتایج، نمایانگر «کارآمدى رویکرد و ساختار درسنامه براى چینى زبانان سطح پایه» و «تأیید درسنامه ى تدوین شده»، با تناسب با موضوعات مطرح شده است.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی برنامه های درسی آموزش زبان فارسی (محتوا، روش و سازوکارهای یادگیری) در دوره ابتدایی است. پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری داده ها، توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری شامل معلمان پایه اول و دوم ابتدایی است که در مدارس ابتدایی شهرستان سنندج در سال تحصیلی 95-94 فعالیت داشتند که با استفاده از روش نمونه گیری به شیوه تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته در این پژوهش ابزار شامل پرسشنامه محقق ساخته ایست که مبتنی بر پرسشنامه رایج حوزه آموزش زبان با عنوان سنجش رویکردهای آموزش زبان (ALEA) است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی شامل جداول و توزیع فراوانی، میانگین، انحراف استاندارد و نیز در سطح آمار استنباطی از آزمون تحلیل عاملی اکتشافی، ANOVA، تحلیل واریانس یک راهه، آزمون t تک نمونه ای و آزمون بارتلت (با نرم افزار SPSS19) بهره گرفته شد. عوامل و مؤلفه های برنامه های درسی آموزش زبان فارسی در پایه اول و دوم ابتدایی از دیدگاه معلمان در برنامه درسی اجرا شده با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی استخراج شدند که با توجه به بار عاملی و ساختار مفهومی و نظری گزاره های تشکیل دهنده پرسشنامه با تأکید بر گزاره های با بیشترین بار عاملی به ترتیب با عناوین روش های آموزش ذاتی؛ روش های آموزش اکتسابی؛ محتوای موضوعی اکتسابی؛ محتوای موضوعی ذاتی؛ محتوای موضوعی تعاملی؛ سازوکارهای یادگیری تعاملی؛ سازوکارهای یادگیری ذاتی؛ روش های آموزشی تعاملی؛ و سازوکارهای یادگیری اکتسابی نام گذاری شدند. نتایج نشان می دهد که دیدگاه معلمان ابتدایی برای عامل سازوکارهای آموزشی در رویکرد تعاملی در مقایسه با رویکرد اکتسابی تفاوت معنادار بیشتری داشته و دیدگاهشان احتمالاً به ترتیب به رویکرد تعاملی و سپس رویکرد اکتسابی نزدیک تر است. هم چنین معلمان در عامل محتوای موضوعی دیدگاهشان به ترتیب شامل رویکردهای ذاتی، تعاملی و اکتسابی است.

هدف پژوهش حاضر، این است که از طریق تطبیق و مقایسه دیدگاه ها، رویکردها و روشهای برنامه درسی زبان آموزی، مبانی فلسفی و روان شناختی و زبان شناختی این برنامه را توصیف کند تا بتواند انعکاس بنیانها و اصول نظری حوزه های فوق را در برنامه درسی زبان آموزی ایران، عربستان سعودی، ژاپن، آلمان (استان برلین)، انگلستان، و ایالات متحده امریکا (ایالت کالیفرنیا) تبیین و تشریح کند. تعیین رویکردها و روشهای یک برنامه درسی از جمله مراحل حساس و ضروری برنامه ریزی درسی است که چارچوب نظری و مفهومی برنامه درسی را پی ریزی می کند. روشن شدن دیدگاه، رویکرد و روش سبب نظام در مولفه های برنامه درسی و جهت گیری مشخص در مراحل برنامه ریزی درسی می شود. به طور کلی، در حوزه برنامه درسی، پنج دیدگاه سنت گرایی، تجربه گرایی، صلاحیت مداری، تحقق انسانی، اجتماعی و شناختی وجود دارد. علاوه بر این در این حوزه سه رویکرد کلی نیز دیده می شود: رویکرد سنت گرایی، رویکرد واقع گرایی و رویکرد انتقادگرایی، در حوزه روان شناختی دو دیدگاه کلی تجربه گرایی و خردگرایی و سه رویکرد رفتارگرایی، شناخت گرایی و انسان گرایی و الگوهای تدریس اجتماعی، خبرپردازی، رفتاری و انفرادی وجود دارد. در حوزه زبان شناختی نیز دو دیدگاه کلی ساختاری و گشتاری و رویکردهایی نظیر کلی، تحلیلی، ترکیبی، زبان شناختی، تجربه زبانی، موقعیتی، طبیعی، ارتباطی و ... و روشهای مثل جمله محوری، کلمه محوری، مستقیم، دستوری، ترجمه، صامت و ارتباطی و ... دیده می شود. برنامه درسی زبان آموزی از پنج عنصر تفکر، گوش کردن، گفتن، خواندن و نوشتن تشکیل شده است. بررسی دیدگاهها، رویکردها و روشها در برنامه درسی زبان ملی نشان می دهد که در چهار حوزه فلسفی، روان شناسی، زبان شناسی و برنامه درسی هر سه سطح دیدگاه، رویکرد و روش به هم نزدیک هستند و تنها نوع بیان و اصطلاحات تفاوت دارد. نوع نگاه و رویکرد برنامه درسی عناصر و مولفه ها در هر کشور، نسبت به کشوری دیگر، تفاوت دارد، اما در همه آنها به رویکرد، چهارچوب مهارت زبانی، اهداف و محتوا، قواعد دستوری توجه شده است. علاوه بر این به دلیل یکسان بودن ماهیت برنامه درسی زبان آموزی، کشورهای مورد مطالعه در بسیاری از موارد مشابه هم هستند. در نهایت اینکه بر اساس مطالعات تطبیقی و تجزیه و تحلیل اطلاعات و داده های به دست آمده و به تناسب شرایط برنامه ریزی درسی در ایران، الگویی برای برنامه ریزی درسی آموزش زبان فارسی در دوره ابتدایی ارائه شده است. به نظر می رسد هنوز زمینه برای چنین پژوهشهای تطبیقی کافی و کامل نیست و ضرورت دارد جهت نیل به توصیه ها و پیشنهادات عملی، امکان مشاهده و مطالعات عینی از شیوه زبان آموزی کشورها فراهم گردد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

مطالعه حاضر در صدد است تا ضمن بررسی عناصر تشکیل دهنده ی برنامه درسی آموزش زبان خارجی عمومی، به معرفی مولفه ها و مقوله های اصلی تشکیل دهنده ی این حوزه در کشور بپردازد و نهایتا الگویی مطلوب، مطابق با بافت کشور ایران ارائه دهد. روش انجام این مطالعه از نوع کیفی با استفاده از روش داده بنیاد است. برای جمع آوری داده ها، با هدف جمع آوری و تدوین مقوله های الگو، 21 مصاحبه ی نیمه ساختارمند با خبرگان، صاحبنظران و اساتید حوزه آموزش زبان های خارجی انجام شد. سپس، الگوی ارائه شده با استفاده از روش چک کردن اعضا مورد اعتبارسنجی واقع شد. نتایج این تحقیق به شکل الگویی متشکل از 11 مقوله اصلی شامل عوامل علّی(برنامه ریزی عملکرد محور)، زمینه ای(زمینه گرایی سیاسی-اقتصادی و زمینه گرایی فرهنگی)، مداخله گر(ویژگی های مدرس و فراگیر)، راهبردها(اولیه، آموزشی و بازخوردی) و پیامدها( ارتقاء سطح آموزش زبان خارجی کشور و ایجاد برنامه درسی پایدار) ارائه شد. همچنین برنامه ریزی چندگانه تخصص محور نیز به عنوان مقوله محوری الگو یافته شد. در پایان نیز بر مبنای یافته ها و نتایج کسب شده، پیشنهادهایی در جهت عملی شدن الگوی ارائه شده، مطرح شد.